Jak elektroniczne zabawki wpływają na dzieci?

 

            Smartfony, tablety czy komputery to dzisiaj nasza codzienność. Pomagają nam w komunikacji, zapewniają dostęp do wiedzy, ułatwiają codzienne  życie. Ich ekrany zajmują nas przez sporą część doby. Są nieodłącznym elementem współczesności. Ale czy niosą jedynie dobro? A może stanowią zagrożenie. Warto zastanowić się szczególnie nad ich wpływem na rozwój dzieci, które coraz częściej a także coraz wcześniej dostają je do swoich rąk. Bawią się nimi, grają w różnorodne gry, wykorzystują aplikacje przeznaczone dla najmłodszych, ale nie zawsze dla nich dobroczynne.

 

            Istnieje coraz więcej badań naukowych zajmujących się wpływem nowoczesnych urządzeń elektronicznych na funkcjonowanie dzieci. Zagadnienie to jest wnikliwie analizowane m.in. na uniwersytetach w  Pekinie, Los Angeles czy również przez Collegium Medicum w Krakowie (Uniwersytet Jagielloński) oraz na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wyniki prac naukowych neurologów dziecięcych, psychologów rozwojowych, neurologopedów we wszystkich wymienionych ośrodkach prowadzą do identycznych wniosków. Jednoznacznie mówią o bardzo szkodliwym, wręcz destrukcyjnym wpływie elektronicznych zabawek na dzieci. W niniejszym artykule przedstawię kilka  najważniejszych konkluzji.

 

            Kluczowym aspektem jest  wiek, w którym dziecko po raz pierwszy dostaje smartfon lub tablet do ręki oraz czas korzystania. Im młodsze dziecko tym gorzej. Im dłużej bawi się tym większe straty ponosi jego rozwijający się mózg, a co za tym idzie wszystkie sfery rozwoju: fizyczna, psychiczna, emocjonalna oraz społeczna.

 

Poniżej 6 roku życia, dziecko nie powinno w ogóle korzystać z urządzeń o których jest mowa. W starszym wieku, można powoli, stopniowo pozwalać na korzystanie z elektroniki. Czas ten na początku nie powinien być dłuższy niż 10-15 minut dziennie. Dziecko 8-10 letnie nie powinno przekraczać dawki 20 minut. Treść zabaw, bajek, gier powinni absolutnie kontrolować rodzice. To, co niekiedy wydaje się niewinną zabawą na ekranie w rzeczywistości zawiera elementy przemocy i agresji. W ten sposób dzieci “programują się” na podobne zachowania.

 

Jakie są konsekwencje nadmiernego używania elektronicznych zabawek?

To przede wszystkim uzależnienie i neurouszkodzenia mózgu. W ich konsekwencji dziecko staje się:

 

• nadpobudliwe;
• agresywne;
• kłótliwe;
• ma problemy z zapamiętywaniem;

Bardzo często występuje:

• zaburzony wzrok, a w konsekwencji spostrzeganie;
• obniżona koncentracja uwagi;
• niepokój;
• częsta złość;
• wybuchowość;
• zaburzenia snu;
• problemy emocjonalne, społeczne;

• nadwrażliwość;
• poczucie wyobcowania;
• brak umiejętności nawiązywania pozytywnych relacji z rówieśnikami;
• depresja dziecięca.

 

W badaniach naukowych sprawdzano również kiedy rodzice oddają dzieciom do zabawy telefony, tablety, laptopy oraz dlaczego to robią. Najczęstszą przyczyną była potrzeba zapewnienia dziecku rozrywki, wypełnienia czasu lub chęć zapewnienia spokoju w domu, podczas wykonywania obowiązków domowych. Niezmiernie często dzieci dostają wymienione zabawki w trakcie podroży samochodem lub podczas zakupów czy oczekiwania na wizytę u lekarza.

 

Niestety to, co wydaje się pożyteczne  - nie jest takie. Chwila względnego spokoju może kosztować w dłuższej perspektywie zdrowie dziecka.

 

Co zatem robić? Jak sobie poradzić?

• Warto zapewnić dziecku różne aktywności – sport, zabawy ruchowe, ruch na świeżym powietrzu, włączać w prace domowe, czytać razem;
• Rozmawiać z dziećmi jak najwięcej, pytać o ważne sprawy, przyglądać się, obserwować;
• Wspólnie spędzać czas;
• Zaproponować inne zabawki, szczególnie takie, które są naturalne, angażujące, ciekawe.

 

Dla wszystkich zainteresowanych zagadnieniem polecamy strony, na których można znaleźć więcej informacji:

 

www.mamatatatablet.pl ( o tzw. “tabletowych dzieciach”)

 

https://dziecisawazne.pl/tabletowe-dzieci-zmora-xxi-wieku/

 

https://www.edukacja.fdds.pl/

 

https://akademiamadregodziecka.pl/wplyw-telefonu-tabletu-komputera-na-dziecko/

 

Izabela Nadolnik

Gdzie szukać pomocy, gdy widzimy, że nasze dziecko jest uzależnione od komputera/ telefonu/ tabletu?

 

Pomocy można zacząć szukać już w szkole, a także w każdej poradni psychologicznej dla dzieci. W przypadku dzieci od 15 roku życia można zgłaszać się do SPZOZ w Brzesku, ul. Kościuszki 68; Telefon: 14 662 13 20

Im szybsza będzie nasza reakcja, tym mniejsze szkody dla dziecka oraz jego rozwoju. Ważne jest, aby mieć kontrolę nad tym jak dużo czasu dziecko poświęca na aktywność przed ekranami oraz jakim aktywnościom się oddaje. W obecnym czasie, gdy dziecko w ramach nauki zdalnej spędza dużą ilość czasu przed ekranem, jest to wyjątkowo trudne.

            Pamiętajmy również o tym, że to my – dorośli – jesteśmy dla dzieci przykładem tego, jak korzystać z technologii. Jeśli dziecko widzi rodzica, który większość czasu spędza wpatrzony w telefon, sam będzie powielać to zachowanie.

Poniżej znajdują się pytania, które mogą być dobrą wyjściową do rozmowy przy kuchennym stole. Jak w naszym domu korzysta się z ekranów? Czy jest to dobry sposób funkcjonowania? Czy powinniśmy coś zmienić? Jakie zasady wprowadzamy?

 

• Czy czujesz tak zajęty Internetem, że ciągle rozmyśla o co robiłeś w sieci i/lub nie możesz doczekać się kolejnej aktywności?
• Czy odczuwasz potrzebę zwiększenia ilości czasu spędzanego przy Internecie, aby uzyskać większe zadowolenie?
• Czy podejmujesz wielokrotnie, nieudane próby kontrolowania, ograniczania lub zaprzestania korzystania z Internetu?
• Czy odczuwasz wewnętrzny niepokój, było Ci smutno, albo byłeś rozdrażniony wówczas, kiedy próbowałeś ograniczać lub przerwać korzystanie z Internetu?
• Czy zdarza Ci się spędzać przy Internecie więcej czasu niż pierwotnie planowałeś?
• Czy kiedykolwiek ryzykowałeś utratą bliskiej osoby, ważnych relacji z innymi ludźmi, pracy, nauki albo kariery zawodowej w związku z ze spędzaniem zbyt dużej ilości czasu w Internecie?
• Czy kiedykolwiek skłamałeś swoim bliskim, albo komuś innemu w celu ukrycia swojego nadmiernego zainteresowania Internetem?
• Czy używasz Internetu w celu ucieczki od problemów, albo w celu uniknięcia nieprzyjemnych uczuć?

 

Pytania te, to parafraza testu Kimberly Young, badającego uzależnienie od Internetu. Im więcej odpowiedzi na „TAK”, tym większy problem z jakim przyjdzie nam się zmierzyć. W miejscu słowa „Internet” możemy wstawić „telefon/ komputer/ tablet” i zauważyć, jak technologia przywiązuje nas do siebie.

Beata Palej